W niedzielę 23 sierpnia w cerkwi pw. Zaśnięcia Matki Bożej w Rzeszowie odbyło się poświęcenie wykonanej przeze mnie ikony. Po raz pierwszy moja praca znalazła swoje stałe miejsce w świątyni. Dla mnie to wielki zaszczyt i wzruszający moment.
Ikona „Zstąpienia do Otchłani”, po grecku „Anastasis” (Ανάστασης) w tradycji Wschodniej zastępuje przedstawienie sceny Zmartwychwstania. Motyw ten opiera się na tekście niekanonicznej Ewangelii św. Nikodema z IV w.
Jest to kompozycja wielofigurowa; w jej centrum znajduje się postać Chrystusa otoczonego ciemnobłękitną sferą – symbolem Królestwa Niebieskiego lub Wszechświata. Otchłań (piekło) przedstawiona jest jako czarna pieczara, w której widzimy symbole niewoli i tortur – kłódki, klucze, gwoździe, łańcuchy, topór. Złamane wrota pod stopami Chrystusa to bramy piekielne, znak zwycięstwa nad śmiercią. Zbawiciel ubrany jest w złote szaty, które oznaczają Jego przebóstwione ciało. Pochyla się On i chwyta za rękę Adama, wyciągając go jako pierwszego z Otchłani. Po drugiej stronie klęczy pierwsza Matka – Ewa, za nią postaci symbolizujące wszystkich starotestamentowych sprawiedliwych i proroków czekających na zbawienie.
Tempera żółtkowa, złoto płatkowe na desce lipowej. Rozmiar: 54.5x 42.5 cm, 2020 r.
Ikona wykonana została dla Cerkwi pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Rzeszowie.
Motyw Świętej Rodziny powraca do mnie dość często, zazwyczaj ta ikona zamawiana jest okazji ślubów.
Motyw ten nie jest charakterystyczny dla tradycji prawosławnej – brak więc przykładów ikon świętej Rodziny z dawnych epok. Temat macierzyństwa był szeroko rozpowszechniony i rozwijany na ikonach maryjnych, a św. Józef pojawiał się jedynie w scenach takich jak Boże Narodzenie, Ofiarowanie, Ucieczka do Egiptu. W Kościele katolickim kult Najświętszej Rodziny rozpowszechnił się dopiero w XVIII w.
Kompozycja ikony została opracowana przeze mnie na podstawie kanonu sztuki ikonopisarskiej. Postaci Józefa i Maryi są umieszczone symetrycznie w identycznych pozach, pochylając się nad postacią Chrystusa – Emmanuela i podnoszą dłonie w czułym geście opieki. Widoczne na niej napisy to kolejno: grecki skrót oznaczający „Matka Boża”, imię świętego Józefa skrócone za pomocą ozdobnych ligatur, monogram: Jezus Chrystus. W nimbie krzyżowym umieszczone są greckie litery: Ὁ Ω Ν, oznaczające „Ten, który Jest”.
Pierwsza ikona o nietypowym kształcie namalowana na okrągłej desce.
Tempera żółtkowa na desce lipowej, złoto płatkowe postarzone autorską techniką. Rozmiar: średnica 30 cm, 2020 r.
Dostępna na zamówienie! Cena 3200 zł
Tempera żółtkowa na desce lipowej. Rozmiar: 20,5 x 23 cm, 2021 r.
Ikona przedstawia św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus na ramionach. Emmanuel, bo tak określany jest typ wizerunku Chrystusa w młodzieńczym wieku, wznosi swoją prawą rękę w geście błogosławieństwa. Święty Józef przytrzymuje Go delikatnie, dając oparcie Jego stopie. To symboliczny gest wsparcia, opieki i akceptacji decyzji dorastającego dziecka. W prawej ręce Józef trzyma kij, którego koniec pokryty jest drobnymi kwiatami. Nawiązuje to do apokryficznej historii zaślubin Maryi, która miała wybrać kandydata wskazanego przez Boga. Gałązka w ręku Józefa w cudowny sposób zakwitła i w ten sposób został On rozpoznany jako godny małżonek.
Tempera żółtkowa, złoto płatkowe, deska lipowa.
Rozmiar: 30x20cm, 2020 r.
Ten motyw ikonograficzny określany jest jako Eleusa – “Czuła” lub Glykofilousa czyli “Słodkomiłująca”. Najsłynniejszym i zarazem jednym z najstarszych wzorów tego przedstawienia jest ikona z Włodzimierza, a właściwie z Wyszgorodu pochodząca z XII w. To szczególnie czczona na Wschodzie ikona. Ze względu na cuda, które dokonały się za jej pośrednictwem obchodzone jest święto ikony Matki Bożej Włodzimierskiej w dniu 23 czerwca. Charakterystyczną cechą tego motywu jest delikatny i pełny zaufania gest Dzieciątka, które przytula swoją twarz do policzka Matki i wyciąga do niej rękę obejmując za szyję. Praca inspirowana jest ikoną M. Sheshukova.
Tempera żółtkowa, biały pulment, złoto mineralne na desce lipowej 30×20 cm 2016/2020 r.
To interpretacja motywu ikonograficznego zaczerpniętego z tradycji katolickiej; obraz pod tym tytułem namalował ok. 1700 roku Johann Georg Melchior Schmidtner dla kościoła św. Piotra w Augsburgu. Obecnie wizerunek ten jest szczególnie czczony w Ameryce Południowej i nabiera coraz większej popularności m.in. za sprawą papieża Franciszka. Kompozycja przedstawia Matkę Bożą z owalnym medalionem na piersiach, w którym umieszczona jest postać Emmanuela. Archanioły poprzez dłonie Maryi podają Chrystusowi poplątaną wstęgę – symbol ludzkiego życia pełnego wątpliwości i grzechu, On zaś rozwiązuje supełki i wstęga staje się gładka. Ikona została stworzona na specjalne zamówienie w rozwiniętej wersji. Oprócz Maryi, Chrystusa i Archaniołów Michała oraz Rafała na ikonie pojawiły się postaci ze Starego Testamentu: Tobiasz i Sara. W ten sposób, nawiązując do historii zawartej w biblijnej Księdze Tobiasza ikona staje się symbolem modlitwy o wsparcie w trudnych relacjach rodzinnych i małżeńskich.
Tempera żółtkowa na desce lipowej, złoto płatkowe. Rozmiar: 44 x 46,5 cm. 2019 r.
Jest to kolejna ikona z wizerunkiem Archanioła Michała. Postać została ukazana w tradycyjny sposób, ze wzniesionym, obnażonym obosiecznym mieczem w prawej i z pochwą w lewej ręce. Archanioł ma na sobie pełną zbroję bizantyńskiego kawalerzysty – skórzany pancerz z napierśnikiem, a czerwony płaszcz zarzucony na ramię wskazuje na wysoką rangę wojskową.
Napis jest wykonany w języku starocerkiewno-słowiańskim przy użyciu ligatur masztowych – skrótów łączących kilka liter w jeden znak zwieńczony tzw. tytłem, pod którym zaznaczona jest pominięta w wyrazie litera.
Rozmiar: 20×16 cm, tempera żółtkowa, złoto płatkowe na desce lipowej. 2020 r.
Św. Michał (z hebrajskiego: „Któż jak Bóg!”) jest jednym z Archaniołów czczonym zarówno w chrześcijaństwie jak w judaizmie i islamie. Według tradycji Michał był pierwszym, który sprzeciwił się buntowi Lucyfera. Biblia ukazuje Archanioła Michała jako zwierzchnika sił niebieskich, wstawiennika w walce ze złem i opiekuna wierzących. Jego kult istnieje od początku chrześcijaństwa. Cerkiew prawosławna świętuję pamięć o cudzie dokonanym za sprawą Archanioła Michała, który uratował chrześcijańską świątynię w Chone (Azja Mniejsza) przed zniszczeniem przez pogan. Jest patronem wielu państw i miast, ale przede wszystkim żołnierzy, policjantów, szermierzy, jak również złotników, mierniczych, rytowników. Praca wykonana na podstawie XV-wiecznej bizantyńskiej ikony, a kolorystyka i zastosowanie ciemnego tła nawiązuje do malarstwa freskowego.
Złocenie nimbu złotem płatkowym z efektem postarzenia autorską techniką. Tempera żółtkowa na desce lipowej. Wymiary: 40×30 cm, 2019 r.
W języku starocerkiewno-słowiańskim nazwa motywu ikonograficznego brzmi: “Ne rydaj mene Maty” (Не рыдай Мене, Мати). Jest to scena opłakiwania Chrystusa złożonego do grobu znana w sztuce zachodniej jako Pieta. Nazwa ikony pochodzi ze słów hymnu liturgicznego śpiewanego w Wielkim Tygodniu: „Nie płacz po mnie, Matko, widząc mnie w grobie”. W centrum kompozycji znajduje się martwe ciało Chrystusa w grobie podtrzymywane przez Maryję. W tle widnieje krzyż przypominający o bolesnej męce Syna Bożego. Na górnej belce krzyża czytamy napis „Król Chwały” (Царь Славы).
Po obydwu stronach krzyża przedstawione są dwie postaci: Archanioł Michał i Gabriel (Архангел Михаил, Гавриил).
Tempera żółtkowa, złoto płatkowe na desce lipowej. Rozmiar: 55 x 42 cm. Rzeszów, 2014 r.
Ikona w typie Pantokratora – Wszechwładcy zasiadającego na tronie (Ο Χριστός Παντοκράτωρ) to wizerunkek Chrystusa trzymającego w lewej ręce zamkniętą księgę. Prawą dłonią wykonuje On gest błogosławieństwa, a ułożenie palców symbolizuje Trójcę Świętą i podwójną, bosko-ludzką naturę Chrystusa. Ten gest w kulturze antycznej oznaczał początek przemowy, stąd też często do nazwy motywu ikonograficznego dodaje się określenie „Nauczyciel”. Tron o szerokim siedzisku ze zdobionymi poduszkami przeznaczony jest dla dwóch osób – w bizantyńskiej tradycji dworskiej na takim mógł zasiadać tylko cesarz.
Wokół głowy widoczny jest nimb krzyżowy, ma on przypominać o męce i śmierci Zbawiciela. Greckie litery wypisane na nimbie oznaczają: „Ten, Który Jest”.
Praca stworzona na podstawie bałkańskiej ikony z XV wieku.
Szlagmetal, tempera żółtkowa na desce lipowej. Rozmiar: 40 x 30 cm, 2014 r.